ΤΟ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑΖΕΤΑΙ (6)

 

Πώς φτάσαμε όμως σ’ αυτή την θρασύτατη ανατροπή όλης της Εκκλησίας, η οποία εικονίζεται τόσο φρικτά στη θεολογία του κ. Ζηζιούλα; Είναι κατόρθωμα των Ρώσων της διασποράς πέραν πάσης αμφιβολίας. Και πέραν πάσης αμφιβολίας ο επίσκοπος τώρα πλέον Κάλλιστος Γουέαρ, πνευματικό παιδί των Ρώσων οι οποίοι μας ενδιαφέρουν, δίνει την καλύτερη περιγραφή αυτού του άθλου. Στο περιοδικό “Sobornost” στο κείμενο το οποίο τιτλοφορείται “Ορθόδοξη θεολογία στη Νέα χιλιετία” με ακρίβεια ζηλευτή αποκαλύπτει τα πάντα. Ας οπλιστούμε με υπομονή: «Είναι αδύνατον να βρούμε έναν ορισμό της Εκκλησίας ούτε στην Αγία Γραφή, ούτε στους Πατέρες, ούτε στις αποφάσεις ή στους κανόνες των Οικουμενικών Συνόδων, ούτε στα μεταγενέστερα μνημεία.» Αυτά είναι τα λόγια του Φλωρόφσκι τα οποία έγιναν κοινός τόπος για όλους. Μια μεγαλειώδης αληθοφάνεια διότι για παράδειγμα στη “Μυσταγωγία” του Αγίου Μάξιμου, μέσα στις πρώτες δέκα σελίδες, υπάρχουν τρεις αλλεπάλληλοι “ορισμοί” της Εκκλησίας, όπου ο ένας εμβαθύνει τον άλλον.

Αυτήν την αληθοφάνεια χειρίζεται με μαεστρία ο καλός Κάλλιστος Γουέαρ, για να κάνει την ιστορική του έρευνα. «Κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνος το ερώτημα για την ουσιαστική φύση της Εκκλησίας (όπως παληά είχε τεθεί το ερώτημα για την ουσιαστική Φύση του Θεού) ετέθη στον ορθόδοξο κόσμο επιτακτικά. Για δύο λόγους: Ο πρώτος ήταν η καταστροφή της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, στα 1917, ακολουθούμενη από τον διωγμό των Χριστιανών εκ μέρους των μπολσεβίκων. Σαν αποτέλεσμα όμως της επαναστάσεως του 1917, η Κωνσταντίνειος “Συμφωνία” ανάμεσα στην Εκκλησία και το κράτος τέλειωσε: Σταμάτησε! Κάτι που ανάγκασε τους Ορθοδόξους να αναρωτηθούν: Τί πράγμα είναι η Εκκλησία πλέον; Τί κάνει, που κανείς άλλος και τίποτε δεν κάνει; Εάν η Εκκλησιαστική Ιεραρχία δεν στηρίζεται πλέον από το κράτος, τί κρατά την Εκκλησία συγκεντρωμένη και ενωμένη; Η μετανάστευση των Ορθόδοξων Χριστιανών των κρατών της Ανατολής υπό κομμουνιστική κατοχή, προς τη Δύση, έδωσε περαιτέρω ώθηση στο εκκλησιολογικό ερώτημα! Χρειάστηκαν να λογαριαστούν με την αυτο–κατανόησή τους, σαν Ορθόδοξοι. μάλιστα δε η ενασχόλησή τους με το Οικουμενικό κίνημα έδωσε τη δυνατότητα να βρεθούν απαντήσεις.

Τί κάνει εδώ πέρα η Εκκλησία; Τί μοιραζόμαστε εμείς σαν Ορθόδοξοι με τη Δυτική Χριστιανοσύνη, και τί μας κάνει διαφορετικούς; Τί έχουμε να διδάξουμε σ’ αυτούς που δεν είναι Ορθόδοξοι και τί έχουμε εμείς να μάθουμε απ’ αυτούς;

Γιατί λοιπόν η Εκκλησία; Σ’ αυτό το ερώτημα απάντησε κατά πρώτον ο πρωτοπρεσβύτερος Νικολάϊ Αφανάσιεφ. Στην ερευνά του για το ουσιαστικό νόημα της Εκκλησίας, γύρισε πίσω, πριν τη μεταστροφή του Κωνσταντίνου, στον Χριστιανισμό τον προ της Συνόδου της Νίκαιας. Κάνοντας μνεία λοιπόν στην εκκλησιολογία του Αγίου Ιγνατίου Αντιοχείας, έδωσε έμφαση στον βασικό δεσμό ανάμεσα στην Εκκλησία και στην Ευχαριστία.

Η Εκκλησία, απεφάνθη, είναι πάνω απ’ όλα ένας ευχαριστιακός οργανισμός, ο οποίος γίνεται ο αυθεντικός του εαυτός, όταν και μόνον όταν τελεί τη Θεία Λειτουργία. Χωρίς τη Θεία Ευχαριστία δεν θα υπήρχε Εκκλησία! Η Εκκλησία κάνει την Ευχαριστία και η Ευχαριστία την Εκκλησία».

Αυτά! Ο πολύς Αφανάσιεφ ανακάλυψε ξανά τις παληές Σχολαστικές ανοησίες. Η κότα κάνει το αυγό ή το αυγό την κότα; Δυστυχώς για όλους τους έξυπνους της γης, ούτε το ένα ούτε το άλλο. Γιατί το αυγό που μπορεί να κάνει κότα το κάνει ο κόκορας. Και ο κόκορας βρίσκεται έξω από την απόφανση του μεγάλου Αφανάσιεφ.

Αυτή είναι η μέθοδος της Ρωσικής λεγόμενης θεολογίας σήμερα! Βρίσκουν κενά στη Βυζαντινή Χριστιανοσύνη, τα οποία κενά, με πίστη και ταπεινοφροσύνη, με κόπο και έρευνα, καλύπτουν αυτοί, οι μετανοημένοι αριστοκράτες της Ρωσικής κοινωνίας.

Το γεγονός πως μόνον ένα “ειδικό” μέρος της Εκκλησίας, ένα φτιαχτό μέρος της Εκκλησίας, ενώθηκε με την Αυτοκρατορική εξουσία στο Βυζάντιο, δεν τους απασχολεί. Το γεγονός πως εκείνο το μέρος που δεν ενώθηκε, μεταφυτεύτηκε με κόπους και θυσίες και στη Ρωσική Εκκλησία, δεν τους απασχολεί. Το γεγονός ότι εκείνο το μέρος της αληθινής Εκκλησίας εδιώχθη και αφανίστηκε από το κομμουνιστικό καθεστώς, ενώ οι ίδιοι απόλαυσαν τα προνόμια της μετανάστευσης, δεν τους απασχόλησε ποτέ. Επέστρεψε λέει ο Αφανάσιεφ στην πρώτη Εκκλησία, χωρίς να σκεφτεί ποτέ του, πως αυτή η πρώτη Εκκλησία υπάρχει ακόμη δίπλα του, και ήταν η τελευταία, που εγκατέλειψαν ο ίδιος και η παρέα του στην κομμουνιστική βαρβαρότητα!

Εμείς γι’ αυτό παλεύουμε! Επειδή η πρώτη Εκκλησία δεν έπαψε ποτέ να υφίσταται, επειδή ακριβώς ο Μέγας Βασίλειος πέτυχε να ξεχωρίσει ένα τμήμα Εκκλησίας ικανό να συμπαρασταθεί στον Αυτοκράτορα και στο μεγαλόπνοο σχέδιό του και το οποίο κατόρθωσε να δημιουργήσει ακόμη και χριστιανικό πολιτισμό. Αυτό το τμήμα, μεγαλούργησε μέσα στην Ιστορία, αλλά ποτέ δεν αντικατέστησε την πρώτη Εκκλησία, όπως προσπαθούν να μας πείσουν οι τυχοδιώκτες της συγχρόνου θεολογίας.

(Συνεχίζεται)

Αμέθυστος